本文属于「离散数学」系列文章之一。这一系列着重于离散数学的学习和应用。由于内容随时可能发生更新变动,欢迎关注和收藏离散数学系列文章汇总目录一文以作备忘。此外,在本系列学习文章中,为了透彻理解数学知识,本人参考了诸多博客、教程、文档、书籍等资料。以下是本文的不完全参考目录,在后续学习中还会逐渐补充:

  • 离散数学及其应用 第七版 Discrete Mathematics and Its Applications 7th ,作者是 Kenneth H.Rosen
  • 离散数学 第二版,武波等编著,西安电子科技大学出版社

【离散数学】数理逻辑 第一章 命题逻辑(4) 联结词的完备集知,所有命题公式均可由 ¬ , ∧ , ∨ \lnot, \land, \lor ¬,, 表示。又由【离散数学】数理逻辑 第一章 命题逻辑(3) 逻辑等价与蕴含知,大部分逻辑等价式都是成对出现的,不同的只是 ∧ , ∨ \land, \lor , 互换、 T , F T, F T,F 互换——公式的这种特征被称为对偶,两个等价的命题公式分别对偶后仍然等价就是对偶原理
在这里插入图片描述


5. 对偶式

5.1 对偶公式

定义5.1:设有命题公式 A A A ,其中仅含有联结词 ∧ , ∨ , ¬ \wedge, \vee, \lnot ,,¬ ,在 A A A 中将 ∧ , ∨ , T , F \wedge, \vee, T, F ,,T,F 分别替换为 ∨ , ∧ , F , T \vee, \wedge, F, T ,,F,T ,得公式 A ∗ A^* A ,则 A ∗ A^* A 称为 A A A对偶 dual 公式

显然, ( A ∗ ) ∗ = A (A^*)^* = A (A)=A ,即对偶是相互的。例如, P ∨ ( Q ∧ R ) P\vee (Q\wedge R) P(QR) P ∧ ( Q ∨ R ) P\wedge (Q\vee R) P(QR) 互为对偶。

例1:写出下列各式的对偶公式。
(1) ( P ∨ Q ) ∧ R ( P\lor Q) \land R (PQ)R
(2) ( P ∧ Q ) ∨ T (P \land Q) \lor T (PQ)T
(3) P ↑ Q P \uparrow Q PQ
解答:(1) ( P ∧ Q ) ∨ R (P \land Q) \lor R (PQ)R;(2) ( P ∨ Q ) ∧ F (P \lor Q) \land F (PQ)F;(3) 因为与非 P ↑ Q ⇔ ¬ ( P ∧ Q ) P \uparrow Q \Leftrightarrow \lnot (P \land Q) PQ¬(PQ) ,所以对偶公式为 ¬ ( P ∨ Q ) ⇔ P ↓ Q \lnot (P \lor Q) \Leftrightarrow P \downarrow Q ¬(PQ)PQ

定理5.1:设 A A A A ∗ A^* A 是对偶公式,其中仅含有联结词 ¬ , ∧ , ∨ \lnot, \land, \lor ¬,, P 1 , P 2 , … , P n P_1, P_2, \dots, P_n P1,P2,,Pn 是出现于 A A A A ∗ A^* A 中的所有命题变元,于是:
¬ A ( P 1 , P 2 , … , P n ) ⇔ A ∗ ( ¬ P 1 , ¬ P 2 , … , ¬ P n ) A ( P 1 , P 2 , … , P n ) ⇔ ¬ A ∗ ( ¬ P 1 , ¬ P 2 , … , ¬ P n ) \lnot A(P_1, P_2, \dots, P_n)\Leftrightarrow A^*(\lnot P_1, \lnot P_2, \dots, \lnot P_n)\\ A(P_1, P_2, \dots, P_n)\Leftrightarrow \lnot A^*(\lnot P_1, \lnot P_2, \dots, \lnot P_n) ¬A(P1,P2,,Pn)A(¬P1,¬P2,,¬Pn)A(P1,P2,,Pn)¬A(¬P1,¬P2,,¬Pn)
证明这一定理需要使用归纳法,将在【离散数学】集合论 第三章 集合与关系(4) 集合的归纳定义、归纳证明、数学归纳法第一/二原理中加以说明。

直观地来看,这一定理潜在地揭示了对偶与德摩根律的联系——对偶中变换了 ∧ \land ∨ \lor T T T F F F ,相比德摩根律只缺了否定命题变元这一步。下面以一个例子 A ( P , Q , R ) ⇔ ¬ P ∨ ( Q ∧ R ) A(P, Q, R) \Leftrightarrow \lnot P\vee (Q \wedge R) A(P,Q,R)¬P(QR) 加以说明:
¬ A ( P , Q , R ) ⇔ ¬ ( ¬ P ∨ ( Q ∧ R ) ) ⇔ P ∧ ¬ ( Q ∧ R ) ⇔ P ∧ ( ¬ Q ∨ ¬ R ) A ∗ ( P , Q , R ) ⇔ ¬ P ∧ ( Q ∨ R ) A ∗ ( ¬ P , ¬ Q , ¬ R ) ⇔ ¬ ( ¬ P ) ∧ ( ¬ Q ∨ ¬ R ) ⇔ P ∧ ( ¬ Q ∨ ¬ R ) \begin{aligned} \lnot A(P, Q, R) &\Leftrightarrow \lnot (\lnot P\vee (Q\wedge R))\\ &\Leftrightarrow P\wedge \lnot (Q\wedge R)\\ &\Leftrightarrow P\wedge (\lnot Q\vee \lnot R)\\ A^*(P, Q, R) &\Leftrightarrow \lnot P\wedge (Q\vee R) \\ A^*(\lnot P, \lnot Q, \lnot R) &\Leftrightarrow \lnot (\lnot P) \wedge (\lnot Q \vee \lnot R) \\ &\Leftrightarrow P \wedge (\lnot Q\vee \lnot R) \end{aligned} ¬A(P,Q,R)A(P,Q,R)A(¬P,¬Q,¬R)¬(¬P(QR))P¬(QR)P(¬Q¬R)¬P(QR)¬(¬P)(¬Q¬R)P(¬Q¬R)


5.2 对偶原理

定理5.2:设 A , B A, B A,B仅含有联结词 ∧ , ∨ , ¬ \wedge, \vee, \lnot ,,¬ 的命题公式, P 1 , P 2 , … , P n P_1, P_2, \dots, P_n P1,P2,,Pn 是出现在 A A A B B B 中的命题变元,则有:
(1)如果 A ⇔ B A \Leftrightarrow B AB ,则 A ∗ ⇔ B ∗ A^*\Leftrightarrow B^* AB
(2)如果 A ⇒ B A \Rightarrow B AB ,则 B ∗ ⇒ A ∗ B^* \Rightarrow A^* BA
本定理被称为对偶原理,在很多常用的逻辑等价式中均有体现。

证明:
(1) A ⇔ B A\Leftrightarrow B AB 意味着 A ( P 1 , P 2 , … , n ) ↔ B ( P 1 , P 2 , … , P n ) A(P_1, P_2, \dots, _n) \leftrightarrow B(P_1, P_2, \dots, P_n) A(P1,P2,,n)B(P1,P2,,Pn) 永真,所以 ¬ A ( P 1 , P 2 , … , n ) ↔ ¬ B ( P 1 , P 2 , … , P n ) \lnot A(P_1, P_2, \dots, _n) \leftrightarrow \lnot B(P_1, P_2, \dots, P_n) ¬A(P1,P2,,n)¬B(P1,P2,,Pn) 永真。

由定理5.1知:
¬ A ( P 1 , P 2 , … , P n ) ⇔ A ∗ ( ¬ P 1 , ¬ P 2 , … , ¬ P n ) ¬ B ( P 1 , P 2 , … , P n ) ⇔ B ∗ ( ¬ P 1 , ¬ P 2 , … , ¬ P n ) \lnot A(P_1, P_2, \dots, P_n) \Leftrightarrow A^*(\lnot P_1, \lnot P_2, \dots, \lnot P_n)\\ \lnot B(P_1, P_2, \dots, P_n) \Leftrightarrow B^*(\lnot P_1, \lnot P_2, \dots, \lnot P_n) ¬A(P1,P2,,Pn)A(¬P1,¬P2,,¬Pn)¬B(P1,P2,,Pn)B(¬P1,¬P2,,¬Pn)

所以 A ∗ ( ¬ P 1 , ¬ P 2 , … , ¬ P n ) ↔ B ∗ ( ¬ P 1 , ¬ P 2 , … , ¬ P n ) A^*(\lnot P_1, \lnot P_2, \dots, \lnot P_n) \leftrightarrow B^*(\lnot P_1, \lnot P_2, \dots, \lnot P_n) A(¬P1,¬P2,,¬Pn)B(¬P1,¬P2,,¬Pn) 永真。 再运用代入规则,以 ¬ P i \lnot P_i ¬Pi 代替 P i P_i Pi 1 ≤ i ≤ n 1 \le i\le n 1in),得到 A ∗ ( P 1 , P 2 , … , P n ) ↔ B ∗ ( P 1 , P 2 , … , P n ) A^*(P_1, P_2 ,\dots, P_n) \leftrightarrow B^*(P_1, P_2, \dots, P_n) A(P1,P2,,Pn)B(P1,P2,,Pn) 永真,从而 A ∗ ⇔ B ∗ A^*\Leftrightarrow B^* AB

(2) A ⇒ B A\Rightarrow B AB 意味着 A ( P 1 , P 2 , … , n ) → B ( P 1 , P 2 , … , P n ) A(P_1, P_2, \dots, _n) \to B(P_1, P_2, \dots, P_n) A(P1,P2,,n)B(P1,P2,,Pn) 永真。所以由逆反律 E 24 E_{24} E24 ¬ B ( P 1 , P 2 , … , n ) → ¬ A ( P 1 , P 2 , … , P n ) \lnot B(P_1, P_2, \dots, _n) \to\lnot A(P_1, P_2, \dots, P_n) ¬B(P1,P2,,n)¬A(P1,P2,,Pn) 永真。

再由定理5.1知, B ∗ ( ¬ P 1 , ¬ P 2 , … , ¬ P n ) → A ∗ ( ¬ P 1 , ¬ P 2 , … , ¬ P n ) B^*(\lnot P_1,\lnot P_2, \dots, \lnot P_n) \to A^*(\lnot P_1, \lnot P_2, \dots, \lnot P_n) B(¬P1,¬P2,,¬Pn)A(¬P1,¬P2,,¬Pn) 永真。使用代入规则,以 ¬ P i \lnot P_i ¬Pi 代替 P i P_i Pi 1 ≤ i ≤ n 1\le i\le n 1in),得到 B ∗ ( P 1 , P 2 , … , P n ) → A ∗ ( P 1 , P 2 , … , P n ) B^*(P_1, P_2 ,\dots, P_n) \to A^*(P_1, P_2, \dots, P_n) B(P1,P2,,Pn)A(P1,P2,,Pn) 永真,从而 B ∗ ⇒ A ∗ B^*\Rightarrow A^* BA

上述两个证明,也可以先运用代入规则,用 ¬ P i \lnot P_i ¬Pi 代替 P i P_i Pi ,再使用定理5.1,最终得到的结论完全一致,而且证明过程更简单。

Logo

旨在为数千万中国开发者提供一个无缝且高效的云端环境,以支持学习、使用和贡献开源项目。

更多推荐